Mẹ lấy bố năm 20 tuổi. Cái tuổi vô lo vô nghĩ. Mẹ thuộc kiểu gái ngoan, sống nội tâm, là kiểu người của gia đình. Bố nói gì mẹ đều nghe lời răm rắp.
Bố mẹ đi làm ăn xa nên mẹ không phải làm dâu. Bố là người con có hiếu. Dưới bố còn 8 người em. Những năm 80 còn chế độ tem phiếu. Cứ có tem phiếu gạo, thịt, vải, đường….. là bố lại gom đem về cho bà nội nuôi đàn em.
Ngoài giờ đi làm bố mẹ còn chăn nuôi heo và trồng thêm khoai, sắn. Bố mẹ mát tay nên nuôi heo thì heo lớn nhanh vù vù mà không hề bệnh tật gì. Trồng khoai, sắn thì cho sản lượng cao hơn người khác.
Cứ nuôi được cặp heo nào thì bố lại bán đi, đem tiền về cho bà. Gom góp được đồng nào lại đem về lo đám cưới em, xây nhà cho ông bà. Mẹ tuyệt nhiên không có tư tưởng tư sản nào. Bố đem hết công sức về cho bà cũng chả nói câu nào mà còn vui vẻ vì nghĩ đã giúp được bà nuôi em.
Thế là bao nhiêu tiếng thơm thảo bà dành hết cho mẹ. Khen bố mẹ hết lời.
Sau này, toàn bộ gia đình di cư vào nam. Lúc này cô chú đã trưởng thành, ai cũng có công ăn việc làm ổn định và đang dần hình thành được cơ ngơi riêng. Lúc này, ông bà ở chung với bố mẹ. Nhưng bố mẹ và ông bà riêng về kinh tế. Bà buôn bán, cho vay tiền góp để kiếm sống. Bố mẹ lăn lộn buôn bán nhỏ mưu sinh và nuôi đàn con đang tuổi ăn tuổi học.
Sống chung, gần nhau nhiều, chung khu đất, không chung nhà, không chung mâm cơm nhưng vì trái tính nết. Mẹ kiệm lời, kém giao tiếp, chỉ cặm cụi buôn bán và làm việc nhà thôi cũng đuối. Bà hoạt bát lại ưa ngọt.
Ngọt nhạt vài câu là bà có thể nhận bất cứ ai làm con nuôi. Và bóng gió rằng: người ngoài còn tốt gấp vạn lần con rai, con dâu. Chính người ngoài tốt đó vay tiền của bà xong không trả.
Mâu thuẫn mẹ chồng nàng dâu là mâu thuẫn muôn đời nay rồi. Cũng không có gì mới lạ để mà kể.
Nhưng, đáng nói ở đây là bố mình là người con rất có hiếu. Không nhớ rõ nội dung là gì, nhưng sau khi nghe bà thuật lại, mẹ có đính chính vài câu thì bố liền tát mẹ một cái chảy máu mắt.
Và lần đó, mấy chị em mình không nhìn mặt gia đình nội, dù có đi ngang mặt nhau chị em mình cũng không chào, Lễ tết không vào nhà nội. Các dịp tụ tập gia đình nôi, chị em mình cũng không vào.
Suốt ba năm như vậy, một hôm chú mình gọi chị em mình lại, hỏi tại sao lại không chào hỏi và tránh mặt cô chú. Chú mắng và bắt chị em mình từ nay phải chào cô chú. Chào thì chào thôi chứ tình cảm là thứ không thể ép buộc mà có.
Rồi một lần, bà ngoại vào chơi sau 10 năm trời mẹ theo bố vào nam. 10 năm với biết bao nhiêu thương nhớ. Ngày đón bà ngoại ở ga tàu, bà và mẹ ôm nhau khóc: sao gầy vậy con ơi, sao nhìn toàn răng là răng thế này?!(mẹ hô nên khi gầy lại càng hô hơn).
Ngoại biết mẹ sống chung với nội nên rất ý tứ, chào hỏi xong thì cố nép mình vào góc khuất để hạn chế đụng chạm với nội như kiểu để tránh phiền phức cho nội và cũng là để giữ gìn cho mẹ.
Một hôm, mẹ đi làm như thường ngày. Bà ngoại vào nhà trò chuyện với bà nội. Mình ngồi bên cạnh. Bà nội vốn cao ráo, thon gọn và khá xinh, lại trau chuốt nên nhìn khá sang.
Bà ngoại khép nép, ăn nói nhỏ nhẹ, ăn mặc nhà quê. Bà nội kể tội mẹ thế này, mẹ thế kia. Bà ngoại chỉ ngồi khúm núm, cúi mặt như kẻ tội đồ. Bà nội nói câu nào bà ngoại cũng “dà” “vâng”, “cháu nó ngu dại, lại xa nhà sớm nên có gì mong bà thông gia thương mà dạy bảo cháu nó thêm dùm em”.
Nội kể tội mẹ cả hai tiếng đồng hồ. Khung cảnh này, câu chuyện này, mỗi khi nhớ lại mình thấy giống như một phân cảnh trong tuồng cải lương Lá Sầu Riêng. Khi coi cảnh đó, không ai cầm được nước mắt. Bà mẹ vợ sau khi ra khỏi nhà bà mẹ chồng cũng là bà hội đồng thì òa khóc nức nở.
Ngoại ra khỏi nhà nội không quên dặn mình đừng kể cho mẹ nghe câu chuyện ngày hôm nay. Về tới phòng mình, ngoại khóc nấc nghẹn, vừa lau dọn nhà cửa, nấu cơm chờ mẹ về ăn.
Hôm lên tàu về quê, ngoại ôm mẹ khóc nhiều lắm, dặn dò mẹ: thôi con nhé, mẹ vào lần này thôi, khi nào nhớ mẹ và thu xếp được thì con về với mẹ nhé, làm gì tì làm, nhớ tự chăm sóc bản thân, không ai yêu thương mình nếu con không tự thương mình. Kể từ lần ấy, ngoại không vào với mẹ lần nào nữa.
Khi ngoại mất, hàng xóm kể lại, lần nào nhận được tiền mẹ gửi về biếu bà ngoại đều xót xa trào nước mắt và kèm câu; ốc mò cò nhai.
Chính cảnh ngày hôm đó, đã một lần nữa xóa đi tất cả tình thương mình dành cho nội dù từ bé mình ở với nội khá nhiều và mình thương quý nội rất nhiều.
Câu chuyện khá lâu nhưng mỗi lần nhớ lại mình đều thương ngoại thắt ruột và không thể cầm được nước mắt.
Ngay lúc này, vừa viết mình vừa khóc.
Và tới tận bây giờ, không ai biết về câu chuyện này. Bà nội có khi cũng không còn nhớ
Huyen Cao sưu tầm