Tôi thường xuyên bắt gặp hình ảnh phụ huynh chở học sinh tiểu học ngồi phía trước xe máy, điều này tiềm ẩn rất nhiều nguy hiểm.
Trẻ ở độ tuổi này thường đã khá lớn, dễ che khuất tầm nhìn của người điều khiển phương tiện, gây khó khăn trong việc quan sát đường.
Hơn nữa, nếu không may xảy ra tai nạn, trẻ ngồi phía trước có nguy cơ bị thương nghiêm trọng.
Vậy theo quy định pháp luật hiện hành, việc chở trẻ từ 6 tuổi trở lên ngồi phía trước xe máy có bị xử phạt hay không?
Căn cứ điểm h khoản 9 Điều 7 Nghị định 168/2024/NĐ-CP (có hiệu lực từ ngày 1/1/2025), người điều khiển xe môtô, xe gắn máy, các loại xe tương tự xe môtô và các loại xe tương tự xe gắn máy nếu ngồi phía sau vòng tay qua người ngồi trước để điều khiển xe, trừ trường hợp chở trẻ em dưới 6 tuổi ngồi phía trước, sẽ bị phạt tiền từ 8 đến 10 triệu đồng.
Căn cứ khoản 4 Điều 23 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 (được sửa đổi, bổ sung năm 2020), mức tiền phạt cụ thể đối với lỗi này là mức trung bình của khung tiền phạt (tức 9 triệu đồng). Nếu có tình tiết giảm nhẹ, tiền phạt có thể giảm xuống nhưng không được thấp hơn mức tối thiểu của khung tiền phạt (tức không được thấp hơn 8 triệu đồng). Trường hợp có tình tiết tăng nặng thì mức tiền phạt có thể tăng lên nhưng không được vượt quá mức tối đa của khung tiền phạt (tức không được vượt quá 10 triệu đồng).
Trước đây, theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP và Nghị định 123/2021/NĐ-CP, người điều khiển xe môtô, xe gắn máy (kể cả xe máy điện), các loại xe tương tự xe môtô và các loại xe tương tự xe gắn máy nếu ngồi phía sau vòng tay qua người ngồi trước để điều khiển xe, trừ trường hợp chở trẻ em ngồi phía trước, bị phạt tiền từ 300.000 đồng đến 400.000 đồng.
Như vậy, từ ngày 1/1, trường hợp chở trẻ em từ 6 tuổi trở lên ngồi phía trước người điều khiển xe máy sẽ bị phạt tiền theo quy định nêu trên. Với trường hợp chở trẻ em dưới 6 tuổi ngồi phía trước người điều khiển xe máy sẽ không bị xử phạt; tuy nhiên cần có sử dụng dây đai, ghế dành cho trẻ em để bảo đảm an toàn.
Căn cứ điểm b khoản 12 Điều 7 Nghị định 168/2024/NĐ-CP, ngoài việc bị xử phạt tiền thì người điều khiển xe môtô, xe gắn máy, các loại xe tương tự xe môtô và các loại xe tương tự xe gắn máy mắc lỗi nêu trên còn bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 10 đến 12 tháng.
Theo khoản 7 Điều 5 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 (có hiệu lực từ ngày 1/1/2025), thành viên trong gia đình có trách nhiệm tuyên truyền, nhắc nhở thành viên khác chấp hành pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ, sử dụng dây đai an toàn, ghế dành cho trẻ em hoặc có người lớn ngồi cùng trẻ em phía sau khi chở trẻ em dưới 6 tuổi bằng xe gắn máy, xe môtô.
Theo khoản 1 Điều 33 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024, người lái xe môtô hai bánh, xe gắn máy chỉ được chở một người, trừ những trường hợp sau thì được chở tối đa hai người: Trẻ em dưới 12 tuổi (trước đây, theo Luật Giao thông đường bộ 2008 là trẻ em dưới 14 tuổi); chở người bệnh đi cấp cứu; áp giải người có hành vi vi phạm pháp luật; người già yếu hoặc người khuyết tật.
Luật sư Phạm Thanh Hữu
Đoàn luật sư TP HCM