Mưa phùn lất phất rơi trên mái lá rách nát của túp lều nhỏ bên bờ sông. Gió rét căm căm thổi qua những rặng tre trơ trọi. Đêm ba mươi Tết, khi nhà nhà đang quây quần bên bếp lửa, ngoài bãi sông vắng vẻ, một ông lão khắc khổ lom khom thu dọn mấy cái lờ cá.
Bỗng, tiếng khóc yếu ớt vang lên trong màn đêm tĩnh mịch. Ông lão giật mình, vội vã bước tới nơi phát ra âm thanh. Giữa đống giẻ rách, một đứa trẻ nhỏ xíu đang run rẩy, gương mặt nhợt nhạt vì lạnh. Ai đã nhẫn tâm bỏ rơi đứa bé giữa đêm đông giá buốt này?
Ông lão chậm rãi bế đứa bé lên, đôi bàn tay gầy gò áp vào tấm thân bé bỏng đang co rúm. “Tội nghiệp con quá…” – ông lẩm bẩm, rồi ôm chặt đứa bé vào lòng, vội vã trở về căn lều tranh nhỏ bé của mình.
Tình thương nơi túp lều nghèo
Ông lão sống một mình đã lâu, cuộc sống nghèo khó nhưng tấm lòng rộng lớn. Từ hôm đó, đứa bé trở thành người bạn nhỏ bên cạnh ông. Ông đặt tên cho nó là Thằng Cò, bởi dáng vẻ gầy gò, nhỏ bé như con cò lạc đàn.
Dù chẳng có nhiều, ông vẫn nhường cơm sẻ áo cho thằng bé, dùng chính đôi tay gầy guộc đan những chiếc áo cũ để sưởi ấm cho nó. Những hôm trời lạnh, ông ôm nó vào lòng, dùng hơi ấm duy nhất của mình để giúp nó không rét run.
Năm tháng trôi qua, Thằng Cò lớn lên trong vòng tay ông lão. Nó lanh lợi, nhanh nhẹn và rất thương ông. Mỗi ngày, nó theo ông ra bờ sông, học cách đặt lờ bắt cá, đi nhặt củi, nhóm bếp. Cuộc sống tuy nghèo nhưng đầy ắp tình thương.
Cơn bão của số phận
Nhưng thời gian không chừa một ai. Ông lão ngày một yếu đi, những cơn ho kéo dài dai dẳng, đôi chân run rẩy không còn đủ sức lội ra sông mỗi sáng.
Một đêm đông lạnh lẽo, ông lão nằm co ro trên chiếc giường tre ọp ẹp. Thằng Cò ôm chặt lấy ông, mắt đỏ hoe:
- Ông ơi, ông đừng ngủ, ông dậy đi với con!
Ông lão đưa tay vuốt tóc nó, giọng yếu ớt:
- Cò à… Con phải sống thật tốt… Ông… mệt rồi…
Rồi ông lặng lẽ nhắm mắt, đi vào giấc ngủ vĩnh hằng.
Thằng Cò gào khóc, lay gọi ông mãi. Nhưng đáp lại chỉ là tiếng gió rít qua khe cửa, lạnh buốt đến tận tim gan.
Đứa bé bơ vơ
Từ hôm ấy, túp lều bên bờ sông trở nên lạnh lẽo hơn bao giờ hết. Thằng Cò không còn ai nương tựa. Nó lang thang giữa những con đường, xin chút cơm thừa, sống lay lắt qua ngày.
May mắn thay, một gia đình tốt bụng đã cưu mang nó, đưa nó về nhà. Nhưng dù sống trong một ngôi nhà đầy đủ hơn, nó vẫn không quên mái lều tranh nghèo nàn, không quên hơi ấm từ bàn tay già nua đã từng nâng đỡ nó suốt những năm tháng đầu đời.
Nén hương tri ân
Nhiều năm sau, khi đã trưởng thành, Thằng Cò quay trở lại bờ sông năm xưa. Mảnh đất cũ giờ đã thay đổi, nhưng hình bóng ông lão vẫn mãi trong tim nó.
Nó dựng lên một nấm mộ nhỏ, thắp nén hương, mắt nhòe đi trong làn khói trắng.
- Ông ơi, con nhớ ông lắm…
Gió xuân nhè nhẹ thổi qua, như lời đáp lại từ một nơi xa xăm…
Câu chuyện khép lại với hình ảnh một người thanh niên quỳ trước mộ ông lão, lòng ngập tràn biết ơn. Dù nghèo khó, ông lão đã trao cho đứa trẻ một món quà vô giá: tình thương và lòng nhân hậu.