Tôi là con một, lấy chồng được ba năm thì mang thai đứa đầu lòng. Cả hai vợ chồng đều làm công chức nhà nước ở thành phố, sống trong căn hộ nhỏ nhưng ấm cúng. Khi tôi gần đến ngày sinh, mẹ tôi từ quê gọi lên bảo:
– Mẹ lên ở với tụi con mấy tháng, lo cơm nước, chăm cháu cho đỡ cực. Chứ để hai đứa xoay xở thì khổ lắm.
Tôi cảm động, gọi chồng lại, bảo:
– Mẹ gọi bảo lên chăm em bé, anh thấy sao?
Chồng tôi – tên Tùng – gật đầu ngay. Anh là người hiền lành, trầm tính, lại quý mẹ vợ. Từ lúc cưới nhau, tôi luôn biết ơn chồng vì cái cách anh không bao giờ phân biệt “mẹ em – mẹ anh”.
Vậy là mẹ khăn gói lên thành phố, mang theo một giỏ đầy cá khô, mắm ruốc, gạo quê và cả chiếc nồi gang đen sì mà mẹ bảo: “nồi này nấu cháo gà mới ngon.”
Ngày mẹ đến, tôi rưng rưng nước mắt. Mẹ vẫn thế, tóc đã điểm bạc nhưng đôi tay vẫn thoăn thoắt quét dọn, nấu ăn như ngày nào. Bụng tôi to dần, chân phù lên, nhưng nhờ có mẹ, mọi thứ nhẹ nhõm biết bao.
Tôi sinh bé gái khỏe mạnh, mẹ bồng cháu cưng như vàng. Mỗi lần tôi mệt, mẹ ẵm cháu ra ban công, hát những bài dân ca ru cháu ngủ. Chồng tôi có khi về muộn, mẹ vẫn thức, dọn sẵn cơm nóng canh ngon. Mọi thứ tưởng chừng êm đềm như một giấc mơ nhỏ.
Nhưng rồi… tháng thứ tư sau sinh, tôi bắt đầu nhận ra mẹ có gì đó… là lạ.
Mẹ tôi bắt đầu ăn nhiều. Không phải kiểu “vì thức khuya mệt cần ăn” nữa, mà là ăn liên tục. Đêm hôm 2 giờ sáng tôi ra pha sữa, thấy mẹ đang lén ăn mì tôm với trứng. Da mẹ đổ dầu, mặt nổi mụn, chân sưng phù. Tôi buột miệng hỏi:
– Mẹ… mẹ có mệt không? Sao dạo này mẹ hay ôm bụng vậy?
Mẹ cười, lảng đi:
– À, chắc tại ăn đồ lạ, bụng dạ yếu.
Tôi không nghi ngờ gì, chỉ nghĩ do thời tiết thành phố không hợp. Nhưng rồi đến tháng thứ năm, bụng mẹ… to bất thường. Không phải kiểu béo bụng, mà là tròn như một quả bóng.
Một buổi sáng, khi tôi đang thay bỉm cho con thì nghe tiếng mẹ nôn khan trong nhà vệ sinh. Tôi mở cửa thì mẹ bật dậy, lau miệng, mặt hoảng hốt:
– Mẹ bị cảm thôi… chắc ăn trúng gì…
Nhưng cảm giác trong tôi không yên. Tôi bắt đầu để ý. Mẹ không dám nằm sấp. Đi lại chậm rãi, hay ôm bụng. Mỗi lần tôi hỏi, mẹ đều gạt đi.
Đến một hôm, chồng tôi mua về máy đo huyết áp tặng mẹ, bảo: “Mẹ đo xem sao, dạo này mặt mẹ hơi tái.”
Khi anh đang mở máy, mẹ vùng vằng:
– Thôi khỏi đo! Tao… tao… mẹ không bị gì cả!
Tôi và chồng nhìn nhau. Sự im lặng bao trùm.
Đêm đó, tôi thấy mẹ ngồi một mình trên ban công, tay ôm bụng, nước mắt rơi lặng lẽ. Tôi đứng sau cánh cửa, tim thắt lại.
Sáng hôm sau, mẹ thu dọn đồ đạc, nói:
– Mẹ về quê vài hôm. Ở đây… ngột ngạt quá. Với lại mẹ nhớ vườn, nhớ mùi đất…
Tôi níu tay mẹ:
– Mẹ có chuyện gì phải nói với con. Mẹ bệnh phải không? Hay là…
Mẹ cúi đầu không đáp.
Hai tuần sau, một người hàng xóm gọi điện cho tôi:
– Em ơi, em biết chuyện gì chưa? Mẹ em đang mang bầu đó, ai trong làng cũng xì xào cả!
Tôi chết đứng. Cúp máy, tôi ngồi phịch xuống ghế. Chồng tôi bước ra từ phòng ngủ, hoảng:
– Có chuyện gì vậy?
Tôi nhìn anh, môi run run:
– Mẹ… mang thai…
Tùng giật lùi nửa bước:
– Em nói cái gì?
Tôi lập tức gọi cho mẹ, mẹ không nghe. Tôi nhắn tin, mẹ cũng không trả lời. Một tuần sau, chúng tôi quyết định về quê.
Cảnh tượng khiến tôi không bao giờ quên được: Mẹ đứng giữa sân, tay xoa bụng đã nhô to rõ ràng. Hàng xóm dòm ngó, xì xào. Tôi xông đến, nước mắt trào ra:
– Mẹ! Mẹ nói đi! Sao lại thế này?
Chồng tôi đứng sau lưng, mặt căng cứng, tim như nghẹn lại.
Mẹ tôi cúi đầu, bàn tay nhăn nheo siết chặt.
– Là thật… mẹ mang thai. Nhưng… tao không ngờ, không muốn tụi bây phải biết theo cách này.
Tôi òa lên khóc. Chồng tôi quay đi, mặt đỏ bừng. Một lúc sau, tôi ngồi xuống trước mặt mẹ:
– Mẹ… cha đứa bé là ai?
Mẹ im lặng rất lâu. Rồi bà nói khẽ, giọng như từ một cõi xa xôi vọng về:
– Là ông Hưng. Người chồng cũ của tao. Cha mày đó.
Tim tôi như ngừng đập.
– Nhưng… nhưng ông mất rồi mà?
Mẹ mím môi, run rẩy:
– Không… ổng không chết. Hồi đó ổng giả chết để trốn nợ. Tao cũng tưởng ổng mất, nên nuôi con một mình. Nhưng tao gặp lại ổng ở thành phố… Ổng làm bảo vệ siêu thị, già nua, khổ sở. Ổng xin lỗi, bảo chỉ còn sống được mấy năm, xin được ở gần mẹ con mình, bù đắp chút gì đó… Tao mềm lòng…
Cả tôi và chồng chết lặng.
Mẹ đưa mắt nhìn lên trời:
– Tao dại. Nhưng tao không nghĩ ở tuổi này lại mang thai. Tao định giấu, sinh xong thì lên chùa, hoặc đưa đi nơi khác… nhưng không kịp nữa rồi.
Chúng tôi ở lại quê một tuần. Tôi thấy mẹ ngồi lặng bên bụi chuối sau nhà mỗi chiều. Người mẹ từng một mình nuôi tôi khôn lớn, giờ lại bước vào một vòng luẩn quẩn không ai dám tin.
Chồng tôi không nói gì suốt mấy ngày. Nhưng đến hôm cuối, anh nói với mẹ:
– Dù chuyện này thật khó chấp nhận, nhưng… con tin mẹ không làm điều gì xấu. Chỉ là… cuộc đời đôi khi lạ lùng quá.
Tôi nắm tay anh, nước mắt rơi.
Chúng tôi đưa mẹ đi khám thai. Đứa bé khỏe mạnh.
Câu chuyện của mẹ khiến hàng xóm dần đổi ánh nhìn. Một vài người dè bỉu, nhưng cũng có người cảm thông.
Tôi chưa bao giờ tưởng tượng sẽ có một “cậu em trai” nhỏ hơn con gái tôi. Nhưng tôi hiểu, mẹ đã sống cả đời vì tôi. Một lần này, bà sống vì trái tim mình – dù muộn màng, dù dại dột.