Ngõ Đình Làng vốn yên bình. Những mái ngói rêu phong nằm cạnh nhau, lặng lẽ nghe thời gian trôi. Vậy mà suốt 10 năm qua, có hai ngôi nhà ở cuối ngõ, chỉ cách nhau một bức tường rào bằng gạch đỏ, lại sống trong im lặng lạnh lùng như hai thế giới đối nghịch: nhà bác Lân và nhà bác Kình.
Chuyện bắt đầu từ một lần đổ bê tông sân sau. Bác Kình bảo phần đất sau nhà bác bị nhà bác Lân lấn mất… 5cm. Chỉ 5cm – nhưng bác nói đó là nguyên tắc. “5cm đất là 5cm quyền lợi. Mất hôm nay, mai thành 5 tấc, rồi 5 mét.” Bác Kình nói thế khi cầm cây thước đo bờ tường sau nhà, chỉ trỏ gằn giọng.
Bác Lân thì nổi đóa: “5cm đất chắc làm được cái gì? Bác định trồng sâm hay giấu vàng ở đó mà dữ vậy?”
Từ đó, hai nhà coi nhau như người dưng. Không chào, không hỏi. Tết đến, nhà này gõ trống, nhà kia bật loa. Cỗ cưới, đám giỗ cũng tránh giờ nhau để khỏi “va mặt”.
Con cái hai nhà cũng bị cuốn vào mối bất hòa đó. Hồi lớp 10, cậu Quân – con trai bác Lân – từng đem lòng quý mến cô Hương – cháu gái bác Kình. Nhưng khi chuyện đến tai người lớn, cả hai bị cấm cửa, không bao giờ được phép gặp lại. Hương phải chuyển lên ở trọ gần trường, Quân thì chẳng bao giờ bén mảng đến con ngõ bên nữa.
Cả xóm chẳng ai hiểu sao chuyện nhỏ mà thành chuyện lớn. Người thì nói hai bác quá cố chấp, người bảo chắc có điều gì trong quá khứ chưa sáng tỏ. Nhưng rồi thời gian cũng khiến người ta quen với sự lạnh nhạt đó. Cho đến cái ngày định mệnh…
Mùa xuân năm ấy, bác Lân quyết xây lại bếp. Căn bếp cũ lợp lá, từ thời ông nội để lại, giờ mối mọt ăn mục. Bác thuê thợ về phá dỡ, rồi thuê thêm máy xúc để đào móng. Nhưng khi máy vừa xúc được lớp đất khoảng 60 phân thì… cạch! Lưỡi máy đụng phải vật cứng.
Ban đầu, ai cũng nghĩ là đá. Nhưng khi lôi lên, đám thợ tá hỏa phát hiện đó là… một hộp gỗ dài, bọc kín trong túi ni-lông đen đã ngả màu. Cả hộp gỗ lẫn lớp bao đều cũ kỹ, hằn dấu thời gian.
Bác Lân tò mò lôi ra, mở hộp. Mùi ẩm mốc xộc lên. Nhưng thứ bên trong khiến bác sững sờ: một bộ cốt người, chỉ còn xương, nằm gọn gàng, được cuốn trong một mảnh vải đỏ.
Đám thợ hoảng loạn, bỏ cuốc xẻng. Cả xóm ùa đến xem. Mấy bà hàng xóm rú lên, mấy đứa trẻ khóc thét.
“Có… có chuyện lớn rồi!” – Ai đó la lên.
Bác Lân gọi vợ, rồi báo chính quyền xã. Chỉ mấy phút sau, bác Kình cũng lò dò đi sang, vẻ mặt căng thẳng như đã linh cảm được chuyện chẳng lành…
Công an xã có mặt ngay trong chiều hôm đó. Rào chắn được dựng lên. Bộ cốt được đưa đi giám định.
Tin đồn lan khắp huyện: “Đào móng lòi hộp bí ẩn!” – Chuyện lên cả báo địa phương. Nhưng sự thật sau đó mới thật sự khiến mọi người rùng mình.
Kết quả xét nghiệm cho thấy: người nằm trong đó là nam giới, khoảng 30 tuổi, khả năng đã rời cõi tạm do va chạm mạnh vào vùng đầu.
Thời điểm được cho là cách đây hơn 30 năm.
Cảnh sát bắt đầu điều tra. Và từ đây, những câu chuyện xưa bị lôi ra ánh sáng.
Bà Ba – một người sống ở đầu ngõ, giờ đã gần 80 – kể rằng khoảng hơn 30 năm trước, có một người tên Tình, đến ngõ này thuê trọ, làm phụ hồ. Anh Tình hiền lành, hay giúp bà con. Ai cũng quý, chỉ có điều… anh hay qua lại với một người phụ nữ đã lập gia đình – bà Duyên, vợ bác Kình.
Cả xóm đồn ầm lên. Một hôm, bác Kình về quê hai ngày. Sau đó, anh Tình bỗng dưng biến mất.
Hồi đó, ai cũng nghĩ anh đi đâu đó làm ăn. Không ai ngờ… anh lại nằm dưới lớp đất sau bếp suốt hơn ba mươi năm.
Khi được hỏi, bác Kình ban đầu phủ nhận. Nhưng rồi những bằng chứng dần hiện ra.
Một người bạn cũ của anh Tình, sống ở xã bên, nói rằng Tình từng kể “đang có tình cảm với một người phụ nữ đã có gia đình”, và định bỏ đi cùng người ấy. Đêm đó, anh Tình đã hẹn gặp sau bếp – đúng nơi phát hiện bộ cốt.
Mảnh vải đỏ cuốn quanh xương cũng chính là khăn trùm đầu cưới – loại vải dùng trong nghi lễ cưới hỏi ngày xưa.
Sau gần một tháng điều tra, bác Kình bị tạm giữ để phục vụ điều tra. Nhưng điều khiến cả xóm không ai ngờ là: người chủ động cung cấp bằng chứng, lại chính là bác Lân.
5. Mối hận chôn sâu
Tại sao bác Lân lại ra mặt? Hóa ra, 10 năm trước, khi tranh chấp vì 5cm đất xảy ra, bác từng nghe vợ kể lại: “Hồi còn trẻ, bác Kình hay ra sân sau giữa đêm, lẩm bẩm gì đó, nói là ‘phải trông mảnh đất này cho kỹ’.” Hồi đó tưởng bác say rượu, nhưng giờ thì khác.
Bác Lân âm thầm tìm hiểu. Nhờ người quen làm ở phòng địa chính xem lại bản đồ cũ, bác phát hiện đúng vị trí đó từng là nền đất trọ – nơi anh Tình từng ở.
Suốt 10 năm, bác Lân ôm ấm ức vì bị hàng xóm nói này nói nọ chỉ vì 5cm đất. Nhưng giờ, bác không cần tranh nữa. Chỉ cần sự thật được đưa ra ánh sáng.
Khi bị đưa đi, bác Kình ngoái lại, nói:
“Tôi làm điều đó để bảo vệ danh dự. Còn ông, ông làm vậy chỉ vì 5cm đất. Có đáng không?”
Bác Lân không trả lời. Chỉ lặng lẽ nhìn xuống nền đất vừa đào. 5cm đất – nhỏ hơn một bàn tay – nhưng là nơi chôn giấu một câu chuyện đau lòng kéo dài hơn ba thập kỷ.
Phiên tòa xử bác Kình diễn ra sau gần một năm điều tra. Do thời gian quá lâu, nhân chứng không còn nhiều, vật chứng đã bị phân hủy, bác chỉ bị xử lý hành chính vì liên quan đến việc chôn cất không đúng quy định và một số tình tiết chưa đủ cơ sở pháp lý để kết luận chắc chắn.
Ngôi nhà bác Kình bị bỏ trống. Con cháu dọn đi nơi khác.
Chuyện tình giữa Quân và Hương tưởng đã khép lại, nhưng sau 10 năm, họ gặp lại trong đám giỗ. Hương nắm tay Quân, hỏi: “Anh còn giận chuyện cũ không?” Quân cười: “Không. Vì anh biết, nếu không có cái 5cm đất ấy, chắc gì anh còn gặp em.”