Ngôi làng nhỏ nằm ở vùng ngoại thành Hà Nội, nơi tôi sinh ra và lớn lên, có một nếp sống từ bao đời nay: đất đai, nhà cửa luôn dành cho con trai. Con gái, theo một luật bất thành văn, lấy chồng là về bên nhà chồng, không có phần thừa kế. Nếu có, cũng chỉ là một mảnh đất nhỏ hoặc chút tiền bạc, thường là để giúp nhà chồng vượt qua khó khăn.

Nơi đây, nhà nào đông con trai thì lại càng vất vả, vì phải lo đủ đất cát cho từng đứa. Còn những gia đình chỉ có con gái thì gần như chẳng ai bận tâm về chuyện phân chia tài sản, vì “con gái có phần bên nhà chồng rồi”. Cái nếp sống ấy in sâu vào suy nghĩ của người làng tôi, đến mức chẳng ai thấy cần phải thay đổi.

Nhà ông Thịnh, bố mẹ tôi, cũng không ngoại lệ. Gia đình tôi có hai chị em gái. Tôi là chị cả, em gái tôi, Lan, nhỏ hơn tôi ba tuổi. Từ nhỏ, bố mẹ đã dạy chúng tôi rằng con gái không nên tham lam đòi hỏi gì từ gia đình. “Các con rồi sẽ lấy chồng, hưởng phần bên nhà chồng. Đừng vì đất cát mà làm mất tình cảm anh chị em,” mẹ tôi thường nói.

Những lời ấy khắc sâu vào tâm trí tôi, khiến tôi luôn tự nhủ rằng mình không nên kỳ vọng vào bất cứ điều gì. Khi lớn lên, học hành và lập gia đình, tôi càng hiểu rằng quan niệm này không chỉ tồn tại trong gia đình tôi, mà là điều mặc định trong cả ngôi làng.

Tôi lấy chồng năm 24 tuổi, về sống ở làng bên, cách nhà bố mẹ chừng 10km. Chồng tôi, Minh, là người đàn ông tốt, yêu thương vợ con, nhưng gia đình anh khá khó khăn. Nhà chồng tôi chỉ có một mảnh đất nhỏ, vừa đủ xây căn nhà cấp 4. Chúng tôi phải tiết kiệm rất nhiều mới đủ tiền sửa sang lại căn nhà, nhưng vẫn thiếu một khoản.

Thấy con gái vất vả, bố mẹ tôi cắt cho tôi một mảnh đất nhỏ ở rìa vườn để bán đi lấy tiền. Mẹ nói:

Nhà chồng con khó khăn, bố mẹ chẳng giàu có gì, nhưng giúp được chút nào hay chút ấy.

Tôi rưng rưng nước mắt, cảm ơn bố mẹ. Nhưng việc này đã khiến nhiều người trong làng bàn tán. Họ bảo bố mẹ tôi “làm trái luật làng”, rằng “con gái có phần bên nhà chồng rồi, sao còn lấy của bố mẹ?”.

Câu chuyện của gia đình tôi không phải duy nhất. Vài năm gần đây, làng tôi cũng dần có những thay đổi. Một số gia đình bắt đầu suy nghĩ thoáng hơn, chia thừa kế cho cả con gái. Tuy nhiên, phần của con gái thường ít hơn rất nhiều so với con trai.

Như nhà bác Hải, có ba con trai và một con gái. Bác quyết định chia đất cho cả bốn người con, nhưng con gái chỉ được một phần nhỏ. Chị gái tôi – người con gái duy nhất của bác – nhận phần đất, nhưng lại bị các anh trai trách móc.

“Cô có chồng rồi, sao còn về đây đòi đất?” – anh cả của chị gắt lên trong một cuộc họp gia đình.

Chị tôi khóc, bỏ về nhà chồng, để lại bác Hải trong sự day dứt. Bác thở dài bảo mẹ tôi:

“Thật khó mà thay đổi được suy nghĩ của mọi người.”

Nhưng không phải ai cũng cam chịu. Câu chuyện của Lan – em gái tôi – là một ví dụ.

Lan là cô gái cá tính, mạnh mẽ. Em không chấp nhận những gì bất công, kể cả luật bất thành văn của làng. Khi bố mẹ già yếu, em là người chăm sóc họ nhiều nhất, dù đã đi lấy chồng. Em chạy qua chạy lại, lo thuốc thang, chăm sóc từng bữa ăn giấc ngủ cho bố mẹ.

Khi bố tôi qua đời, ông để lại di chúc, chia đều tài sản cho cả hai chị em tôi. Lần này, mẹ tôi ủng hộ quyết định của bố, nhưng người trong làng lại xôn xao. Họ nói mẹ tôi “phá vỡ truyền thống”, rằng “con gái lấy chồng rồi thì thôi, còn quay về nhà đòi đất làm gì?”.

Lan cười, đáp lại họ:

“Con gái cũng là con. Nếu tôi chăm sóc bố mẹ nhiều hơn, tại sao tôi không có quyền được thừa kế?”

Câu chuyện của làng tôi vẫn tiếp diễn, giữa những người bảo thủ giữ gìn “luật làng” và những người như Lan, dám đấu tranh để thay đổi. Tôi tự hào về em gái mình, vì nó đã dũng cảm đứng lên, để chứng minh rằng con gái cũng có quyền được yêu thương và công bằng như con trai.

Dẫu biết rằng để thay đổi nếp sống này không dễ, nhưng tôi tin, từng câu chuyện nhỏ như của Lan sẽ dần làm thay đổi suy nghĩ của mọi người. Và biết đâu, một ngày nào đó, làng tôi sẽ chẳng còn khái niệm “luật bất thành văn” đầy bất công ấy nữa.

Sau vụ việc này tôi không biết phải giải quyết làm sao cho ổn thỏa mối quan hệ giữa bố chồng và anh ruột mình…

Sau khi lập gia đình, bố mẹ tôi đã tặng cho tôi một mảnh đất và hỗ trợ 2 tỷ đồng để xây nhà riêng. Tuy nhiên, điều kiện đi kèm là tôi phải nhận trách nhiệm chăm sóc anh trai tôi suốt đời.

Anh trai tôi bị khuyết tật ở hai chân và phải sử dụng xe lăn. Hàng tháng, bố mẹ sẽ đưa thêm 2 triệu đồng để hỗ trợ chi phí thuốc men và sinh hoạt cho anh. Sau khi bàn bạc với chồng, vợ chồng tôi đã đồng ý với điều kiện này. Tôi chỉ có một người anh trai, và vì tình trạng khuyết tật, anh không thể lập gia đình. Là em gái tôi không thể bỏ rơi anh ruột của mình.

Gia đình chồng tôi biết chuyện chúng tôi xây nhà riêng nhưng không phản đối mà còn ủng hộ. Gia đình chồng đông anh em, có đến bốn người con và chồng tôi là con út nên không phải nhận trách nhiệm chăm sóc cha mẹ. Vợ chồng tôi cũng không nhận bất kỳ phần tài sản hay đất đai nào từ phía nhà chồng.

Mọi chuyện diễn ra bình thường cho đến tháng 9 vừa rồi, khi bố chồng tôi về hưu. Ông kiên quyết đòi đến sống cùng chúng tôi. Ông nói rằng mình có 600 triệu đồng, sẽ chia đôi: mẹ chồng 300 triệu, ông 300 triệu. Ông mang số tiền đó đến nhà tôi và yêu cầu chúng tôi chăm sóc ông đến khi qua đời. Dù không hài lòng nhưng vì thương chồng, tôi vẫn đồng ý để ông đến sống cùng.

Vợ chồng tôi nhường cho bố chồng căn phòng trên lầu, vì dưới tầng trệt đã có phòng của vợ chồng tôi, phòng của con gái nhỏ 3 tuổi và phòng của anh trai tôi. Con gái tôi còn nhỏ, tôi không dám để con ở trên lầu vì sợ con té cầu thang. Anh trai tôi bị tật nguyền nên không thể lên xuống cầu thang. Nhưng bố chồng không chịu. Ông cho rằng chúng tôi không thương ông, để ông già đau nhức xương khớp phải leo cầu thang mỗi ngày. Cuối cùng, vợ chồng tôi đành chuyển lên lầu, nhường căn phòng rộng và đẹp nhất cho ông.

Từ khi chuyển đến, bố chồng thường xuyên đụng mặt anh trai tôi. Dù anh trai tôi tật nguyền nhưng vẫn cố gắng giúp tôi những việc nhỏ nhặt như rửa chén, bỏ quần áo vào máy giặt hay lau chùi bàn ghế. Anh còn làm việc online cho một công ty kế toán, kiếm được 4 – 5 triệu đồng mỗi tháng.

Tuy vậy, bố chồng tôi không hề tôn trọng anh trai tôi mà còn tỏ ra ghét bỏ. Khi anh rửa chén, ông luôn kiểm tra xem chén có sạch không, thậm chí ngửi để xem có mùi xà phòng. Khi anh bận việc không kịp ra ăn cơm, ông lại bóng gió rằng anh lười biếng, chỉ biết ăn với ngủ. Trong mắt ông, anh trai tôi là người vô dụng, ăn bám vợ chồng con trai ông.

Không dừng lại ở đó, bố chồng còn nhiều lần gọi điện cho họ hàng ở quê, bóng gió rằng nhà bị mất tiền. Họ hàng đều biết bố chồng sống với chúng tôi và nhà có anh trai tôi bị tật nguyền, không có khả năng lao động. Những lời nói của ông chẳng khác nào ám chỉ anh tôi là kẻ ăn cắp. Tôi tức giận cãi lại để bảo vệ anh trai thì bị ông quát mắng. Chồng tôi khuyên nhịn vì tính khí ông khó chịu, đến mức các chị dâu không sống nổi nên ông mới đến ở với chúng tôi.

Cách đây vài ngày, bố chồng tự ý vào phòng anh trai tôi và làm rơi vỡ hai chiếc tách mà anh rất trân trọng. Hai chiếc tách này được anh làm trong chuyến du lịch vài năm trước, có in hình gia đình tôi và khi ghép lại sẽ thành một bức ảnh đầy đủ các thành viên. Anh rất quý, luôn đặt chúng trên bàn làm việc.

Thấy tách bị vỡ, anh tôi không kiềm chế được, lớn tiếng quát bố chồng. Ông cũng không chịu nhường mà mắng lại anh. Cuộc cãi vã trở nên gay gắt, cả hai bên đều tuôn ra mọi bức xúc. Đỉnh điểm, bố chồng lớn tiếng đuổi anh tôi ra khỏi nhà, nói rằng đây là nhà của vợ chồng tôi đứng tên, anh không có quyền gì cả.

Tôi đứng giữa, chỉ biết khóc vì thương anh và giận bố chồng. Chồng tôi tức giận, yêu cầu bố thu dọn đồ đạc, mang tiền về quê sống với các anh chị, đừng gây rối cho gia đình chúng tôi nữa.

Bố chồng lầm lì bỏ vào phòng, trách chồng tôi nhu nhược, bênh vợ mà không bênh bố. Suốt mấy ngày nay, ông chỉ ra ngoài vào giờ cơm, còn lại đóng cửa trong phòng. Tôi thật sự rối bời, không biết phải làm sao để giải quyết mọi chuyện.

Đang từ chuyện vui, vợ chồng tôi lại trở nên căng thẳng vào dịp cuối năm chỉ vì đi Tết nội ngoại.

Dù chưa đến Tết nhưng do vào dịp cuối năm bận việc, nên tôi cũng phải dự tính trước mọi thứ để tránh rơi vào bị động. Chuyện mà vợ chồng tôi nhắc đến nhiều nhất vẫn là sẽ về nhà nội, nhà ngoại hôm nào. Năm nay tôi làm ăn cũng tốt nên cũng để ra một ít tiền. Dự định cuối năm nay sẽ mua sắp nhiều, đi Tết hai bên tươm tất hơn so với năm trước.

Những tưởng được chồng đón nhận vì dù sao số tiền tôi làm ra, chứ không phải anh ấy. Nào ngờ tôi đón nhận sự thờ ơ của chồng, anh ấy cho rằng còn lâu mới đến Tết, nên đến đó hẵng hay. Nhưng tôi lại háo hức, nửa năm nay tôi chưa về nhà ngoại, nên muốn về nhà thăm, vào dịp Tết lại càng vui. Nhất là các con của tôi, hai đứa rất thích về nhà ông bà ngoại chơi.

Cách đây một tuần, tôi có tâm sự với chồng dự định Tết này biếu ông bà ngoại 5 triệu tiêu Tết, ông bà nội 10 triệu. Tưởng được chồng đồng tình, nào ngờ anh ấy nổi giận: “Ông bà ở quê Tết giản dị, gà nhà có, cây nhà lá vườn đầy ra, tiêu gì đến tiền đâu mà biếu nhiều thế. Em xem bên nhà anh, bố anh là trưởng họ, biết bao nhiêu việc phải chi tiêu. Mà anh biết thừa, em đưa 5 triệu trước mặt anh, còn không có ăn chắc là đưa gấp mấy lần“.

Nghe chồng nói vậy tôi thất vọng vô cùng, chưa bao giờ tôi lén lút làm việc gì thiếu minh bạch. Từ lúc lấy chồng đến nay, mua gì, biếu gì bố mẹ đẻ tôi đều làm trước mặt chồng và xin phép từ trước rồi mới làm. Vậy mà chồng buông những câu trách móc, quy kết tôi. Không hiểu sao chồng chỉ muốn về nhà nội, còn nhắc tới nhà ngoại là tìm cách né tránh.

Vợ chồng tranh cãi, rạn nứt cũng chỉ vì chuyện biếu tiền Tết bố mẹ. Ảnh minh họa

Tôi cũng không chịu nổi cách so đo của chồng nên hai chúng tôi đã nảy ra tranh cãi. Chồng tôi giận dỗi, còn tuyên bố: “Từ giờ trở đi, việc nhà ai người đấy đi mà lo liệu. Tết hay công việc gì bên nhà tôi, không cần cô phải tham gia. Thế cho đỡ mệt đầu, cô lúc nào cũng chỉ có nhà ngoại, sao không về đấy mà ở hẳn đi“.

Tôi giận chồng đến mức chỉ muốn ly hôn. Còn chồng bực tức là thế, xong lại ngon ngọt với lý do cuối năm cần đầu tư vào làm ăn. Chồng muốn tôi có tiền đưa cho để phục vụ công việc. Nhưng tôi thừa biết ý đồ thật sự là gì, chồng chỉ vì lo sợ tôi đưa tiền về nhà ngoại nên nghĩ cách làm cho vợ không có tiền để về quê ngoại. Càng nghĩ tôi lại càng thấy sợ chồng, anh ta tìm mọi cách để đạt mục đích nhỏ nhen.

Tôi vẫn chưa đồng ý đưa tiền cho chồng, vậy nên anh ta kiếm cớ gây sự, hàng ngày đi ăn nhậu tới khuya mới về. Lúc về đến nhà là buông lời trách móc, bóng gió muốn ly hôn. Tôi rất mệt mỏi, trong khi việc công ty bộn bề cả núi việc chưa làm xong mà chuyện nhà lại rạn nứt.

Chồng tỏ rõ thái độ bất cần chỉ vì chuyện đi Tết nhà ngoại. Để nhà cửa yên ổn, tôi có nên đưa hết tiền cho chồng và hứa Tết này chỉ về nhà ngoại biếu gói bánh kẹo để anh ta vừa lòng?

“Thế là mẹ hết số hưởng rồi nhé. Đây là cuốn sổ tiết kiệm 3 tỷ, con định cho mẹ và bố để dưỡng già nhưng giờ mẹ đuổi con đi thì đành chịu thôi”.

Bố chồng xúi giục con dâu tìm mọi cách để cứu vãn cuộc hôn nhân, nhưng thực chất là để thúc đẩy ly hôn thật nhanh.

Tâm sự chuyện ứng xử bố chồng nàng dâu

Hôn nhân của tôi được 5 năm, nhưng không thực sự hạnh phúc. Trong chặng đường hôn nhân của vợ chồng tôi chỉ được năm đầu là yên ấm, còn lại không khác gì ly thân dù sống cùng một nhà. Thấy con dâu không hạnh phúc, bố chồng đã động viên, chỉ bảo mọi cách để tôi kéo chồng về phía gia đình.

Tôi chịu đựng từng đó năm không phải vì ham vật chất nơi nhà chồng, cũng không màng gì người chồng dù đẹp trai nhưng rất lăng nhăng. Đơn giản với tôi đó là cuộc hôn nhân tự nguyện, cả hai vợ chồng cũng đã có những năm tháng yêu đương cháy bỏng trước hôn nhân.

Chồng tôi sớm lộ hình một kẻ lười nhác, không đoái hoài gì đến vợ con, chẳng bao giờ đưa nổi một đồng gọi là phụ giúp vợ nuôi con. Chồng tôi muốn làm gì thì làm, muốn đi đâu thì đi, thậm chí qua đêm thường xuyên bên ngoài cũng không thèm báo vợ một câu. Tôi cắn răng chịu đựng sự thờ ơ, bất cần của chồng. Nhưng anh ta ngoại tình thì đúng là tôi không thể chịu đựng nổi.

Điều tôi nghĩ đầu tiên đó là ly hôn, nhưng biết bao người khuyên can tôi đừng vội vàng mà ảnh hưởng đến con. Tôi còn nhớ như in lời của bố chồng với mình: “Chồng con nó đi với gái, con đừng để ý làm gì cho mệt. Nó đi chán thì nó lại về thôi, nếu cần con cứ ăn mặc diện, hẹn hò với trai đi cho nó ghen. Cùng lắm là ngoại tình, xem ai hơn ai?“.

Bố chồng vẫn còn ấm ức với đám cưới của con trai và con dâu. (Ảnh minh họa)

Lời của bố chồng khiến tôi không thể không lưu tâm, trong gia đình nhà chồng, người tôi nể phục nhất vẫn là ông. Bố chồng tôi là một người làm ăn giỏi, có tiếng nói trong gia đình và bên ngoài. Bố chồng tôi ngoại giao rất tốt, cách cư xử cũng luôn chuẩn mực.

Mới đầu về làm dâu, tôi cũng hơi lo lắng vì bố chồng vốn không tán thành cuộc hôn nhân. Về sau, tôi thấy ông cũng đã chấp nhận tôi, còn động viên, “xúi giục” con dâu làm cho chồng ghen để quay về. Mặc dù chưa có ai, nhưng tôi làm ra vẻ như đang hẹn hò. Cố tình ăn mặc thật đẹp, buông những lời “thả thính” trên trang cá nhân… Tôi còn dũng cảm đáp trả lại chồng: “Anh có người khác, đừng trách tôi có ngày ngoại tình“.

Bố chồng tôi bất ngờ tổ chức cuộc họp hai bên gia đình, bàn bạc về hôn nhân của vợ chồng tôi. Trong cuộc họp này, bố chồng yêu cầu hai vợ chồng tôi phải thú nhận mọi chuyện, trong đó có cả việc đang có người khác. Tôi cứ nghĩ, đây là cách hòa giải của bố chồng nên thừa nhận là đang hẹn hò với người khác, mặc dù tôi không có ai.

Tưởng bố chồng sẽ ủng hộ mình, nhưng ông lại bất ngờ tuyên bố: “Chuyện vợ chồng hai đứa bất hòa đã lâu, đôi bên đều đã có người bên ngoài. Tôi cũng đã nhiều lần hòa giải, khuyên can nên bất thành. Dù không muốn, nhưng tôi nghĩ hai gia đình nên chấp thuận cho hai đứa ly hôn. Cả hai vẫn còn cơ hội ở cuộc hôn nhân tiếp theo“.

Bố chồng bí mật ghi âm và làm biên bản cuộc họp, vậy là tôi thấy mình quá dại khi thừa nhận đang có người khác. Hóa ra, bố chồng tôi xúi con dâu làm vậy là để thúc đẩy quá trình ly hôn nhanh hơn thôi. Bố chồng từ đầu không ưa con dâu, nhưng giả bộ chia sẻ, khuyên nhủ để dẫn dắt tôi phạm vào sai lầm.

Tôi và chồng đã viết đơn ly hôn và nộp ra tòa, đang trong thời gian hòa giải. Từ hôm đó đến nay tôi đã suy nghĩ rất nhiều, tôi thấy thương con còn nhỏ, chưa muốn ly hôn. Tôi rất muốn chồng tôi vì vợ con mà cắt đứt với người bên ngoài. Liệu tôi có nên rút đơn ly hôn và tìm cách khuyên nhủ chồng giữ gìn hôn nhân không?

Sau lần đột quỵ hai năm trước, ông Hữu Tới quyết định phân chia tài sản, tránh con cái rơi vào cảnh “huynh đệ tương tàn” khi bố nhắm mắt xuôi tay.

Mảnh đất 500 m2 được người đàn ông Nam Định chia đôi cho hai cậu con trai. Không muốn con nào phải chịu gánh nặng chăm sóc mình khi tuổi già, ông Tới chọn sống luân phiên ở nhà hai con.

Nhưng đó là khởi đầu của chuỗi những ngày bi kịch của người cha 75 tuổi.

Trước kia ông ăn riêng nhưng khi về ở chung với các con, ông được yêu cầu góp tiền ăn, tiền điện. “Nhà chúng có 5 người nhưng mình tôi phải đóng một nửa”, ông Tới nói.

Tiền bạc thì ông có thể cố được nhưng cảnh mỗi khi có chuyện buồn bực, con trai và con dâu “chửi chó, mắng mèo” khiến ông sống trong thấp thỏm, luôn có cảm giác chúng mắng mỏ mình.

Dịp hè, gia đình con cả đi du lịch một tuần, ông Tới phải sang nhà con thứ. Cậu em đòi anh phải trả thêm tiền chăm sóc bố vì “chưa tới lượt”. Người anh không chịu, mắng em là “bất hiếu”. Vụ xô xát khiến ông bố cả tháng không dám bước chân ra đường vì sợ dân làng chê cười.

“Tôi đã sai khi chia tài sản cho chúng sớm quá. Giờ không còn gì trong tay, con cái coi là gánh nặng mà cũng chưa đến ngày tàn hơi ra đi theo ông bà”, ông Tới nói.

Vợ chồng bà Ngọc Lan ở Thanh Hóa mất trắng căn nhà do sang tên sổ đỏ cho con trai làm ăn thua lỗ. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Từng tham gia nhiều vụ liên quan đến tài sản thừa kế, luật sư Diệp Năng Bình, trưởng Văn phòng luật sư Tinh thông luật cho rằng, việc chia tài sản sớm có thể là giải pháp đúng đắn với gia đình này nhưng cũng có thể là ngòi nổ rắc rối với gia đình khác.

Thực tế đã chứng minh, tài sản thừa kế được chia sớm khi các con bắt đầu xây dựng sự nghiệp sẽ là đòn bẩy giúp phát triển tốt hơn, sớm ổn định kinh tế gia đình trẻ. Ngược lại, một số cha mẹ khi không còn tài sản trong tay bị con coi là kẻ ăn bám tại chính ngôi nhà họ gây dựng cả đời.

“Thậm chí có người còn bị đuổi ra ngoài đường, con cái có lời nói không đúng mực khi tài sản đã chia hết. Chỉ khi pháp luật can thiệp mới đòi lại được tài sản do lỗi con cái gây ra”, ông Bình nói.

Bổ sung ý kiến của luật sư, chuyên gia kinh tế, PGS. TS Đỗ Minh Cương, nguyên giảng viên Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, nhiều gia đình coi chia thừa kế sớm là giải pháp hạn chế tránh tranh chấp và nếu có khúc mắc cũng dễ giải quyết hơn để lại di chúc.

Ông Cương cho rằng giải pháp chia thừa kế sớm chỉ phù hợp với những gia đình có con cái có đạo hiếu và biết cách phát triển tài sản. Tâm lý “của trời cho” khi nhận thừa kế dễ khiến nhiều người sinh tâm lý lãng phí, không trân trọng những gì bản thân nhận được.

Ba năm trước, vợ chồng bà Ngọc Lan ở Thanh Hóa quyết định sang tên sổ đỏ cho con trai duy nhất khi người này làm ăn thua lỗ, cần vốn khởi nghiệp lại. Họ hàng, bạn bè ngăn cản nhưng người phụ nữ 64 tuổi khẳng định phải tin tưởng con cái, tặng tài sản cũng nên chọn đúng thời điểm.

“Lúc mình lú lẫn hoặc nằm liệt giường thì ai chăm sóc ngoài con trai”, bà nói với chồng. “Lúc nó cần nhất, mình không giúp thì lúc đau yếu nó làm sao chăm hết lòng được”.

Có tiền thế chấp đất đai, thay vì chú tâm công việc, con trai bà Lan lại lao vào cờ bạc mong gỡ gạc tiền làm ăn thua lỗ trước đó. Sau một năm, người này thông báo với bố mẹ “đã phá sản, nhà cửa mất sạch không còn gì”, sau đó trốn biệt tích. Bị xiết nhà, hai vợ chồng già rơi vào cảnh trắng tay, không chốn dung thân, phải sống nhờ nhà họ hàng, làng xóm.

Từ trường hợp của gia đình bà Lan, luật sư Diệp Năng Bình khuyên, khi bố mẹ có ý định chuyển giao một phần hay toàn bộ tài sản cũng nên có sự ràng buộc nhất định với quyền và nghĩa vụ của con cái. Ít nhất phải nhờ cá nhân, cơ quan chức năng làm chứng, giám sát thậm chí là xử lý nếu có vi phạm về việc quản lý, sử dụng tài sản thừa kế nhằm tránh những biến cố có thể xảy ra như con cái lật lọng, xâm phạm đến quyền và lợi ích của cha mẹ.

“Như vậy, thay vì nghĩ đến việc chia tài sản thừa kế, cha mẹ nên nghĩ đến phương án lập di chúc”, luật sư nói. Trong Bộ luật Dân sự, di chúc có hiệu lực từ thời điểm mở thừa kế (thời điểm cha mẹ qua đời). Lúc này, người thừa kế sẽ được hưởng phần di sản theo nội dung được nêu trong di chúc. Nếu không có, sau khi cha mẹ mất, tài sản thừa kế sẽ được phân chia theo quy định của pháp luật.

Khi làm di chúc, luật sư Bình lưu ý, cha mẹ không cần phải công khai cho con cái biết để tránh những tranh chấp không đáng có. Hơn nữa, pháp luật cũng cho phép cha mẹ có quyền sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế di chúc trước thời điểm mở thừa kế.

Bổ sung thêm, chuyên gia kinh tế Đỗ Minh Cương cho rằng, dù thương con đến đâu khi bước vào tuổi xế chiều, cha mẹ vẫn nên giữ tài sản nhất định để chủ động cuộc sống cá nhân, phòng biến cố có thể xảy ra. Chỉ nên cho con cái tiền, tài sản trong trường hợp cha mẹ đã trích lập được quỹ dự phòng đủ an toàn.

“Không để con cái phải lo về mặt tài chính cho cha mẹ khi về già cũng là một loại trách nhiệm”, ông Cương nói.